Końcówka roku, jak zwykle wprowadzając nas w wysokie tempo, pozostawiła też nieco przestrzeni na przemyślenie, gdzie jesteśmy i jak działamy. To w dużej mierze efekt mobilizacji, mającej swoje źródło w rozpoczęciu projektu rozwojowego w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich. Procesy chłodnej oceny naszego portfela projektowego oraz tego, co potrafi powiedzieć o nas osoba korzystająca z naszych działań, doprowadziły nas do konkluzji, że mogliśmy nieco dezorientować komunikacyjnie naszych odbiorców. W wyniku tego w grudniu przyjęliśmy podstawowe założenia promocyjne, które w dużym stopniu zmienią to, w jaki sposób będziemy komunikować o swojej aktywności. Natomiast wracając do ubiegłego roku – możemy pokazać Wam go przez pryzmat naszego nowego podziału obszarów zainteresowań.
WSPIERAMY NGO
Od początku działań Fundacji Geko, sięgając do 2017 roku, naszym podstawowym celem było stworzenie przestrzeni i zadbanie o narzędzia dla aktywności społecznej w Opolu. Wszystko po to, aby sprawnie i z pożytkiem dla mieszkańców realizować nasze zadania statutowe. Właśnie o tym był Projekt Geko i to stanowi dziś rdzeń naszej działalności. Od zawsze płynie od nas jeden komunikat: „Masz pomysł? Pomożemy Ci z nim wystartować”. Dotyczy to zarówno tworzenia nowych organizacji, jak i projektów. Chcemy kreować otoczenie wsparcia dla trzeciego sektora, które pozwoli na więcej efektów pracy, realizowanej przez poszczególne zespoły na swoich branżowych frontach.
Bez wątpienia powinniśmy zacząć od naszego największego, bieżącego projektu – DrogowskazyKultury.Org. W 2024 roku czeka nas konferencja, która będzie zwieńczeniem tego trzyletniego procesu. Jednakże to, co już teraz dostarczyło nam ogromnej satysfakcji, to fakt, że ten projekt, realizowany w ramach NowegoFIO i finansowany z NIW-CRSO, pozwolił nam na spotkania z 40 zespołami działającymi w organizacjach pozarządowych z 13 województw. Doświadczamy tego, jakie wyzwania stoją zarówno przed polskimi stowarzyszeniami i fundacjami, jak i każdą ochotniczą strażą pożarną czy kołem gospodyń wiejskich. Prawie 500 godzin pracy z tymi zespołami, uzupełnione własną pracą badawczą, to coś, za co jesteśmy bardzo wdzięczni. Obiecujemy przekuć te doświadczenia w narzędzia, z których skorzystać będzie mogła każda polska organizacja pozarządowa – ale to jeszcze przed nami.
Ten obszerny projekt jest jednak wciąż tylko elementem większej całości. Niezależnie bowiem od DKO, realizowaliśmy dla Was szkolenia i doradztwo, zlecone nam przez Miasto Opole, pt. “Warsztat sprawnego działania”. Chcielibyśmy to działanie podsumować jakimś konkretem – niech będą nim oferty o wartości 1,5 mln zł, które pomogliśmy napisać uczestnikom naszego doradztwa tylko jesienią 2023 roku, właśnie w toku realizacji jedynie tego jednego zadania publicznego.
Zapewnialiśmy także wsparcie patronackie dla grup inicjatywnych i organizacji nieposiadających osobowości prawnej w realizacji ich działań. Jednym z przykładów takiej aktywności był kolejny rok wsparcia rady rodziców I Liceum Ogólnokształcącego w Opolu w umożliwieniu uczniom udziału w międzynarodowym finale Odysei Umysłu w Stanach Zjednoczonych. Kolejne tego rodzaju działanie to współorganizacja I Opolskiego Forum Tomistycznego, wydarzenia gromadzącego wokół znakomitych gości, całkiem sporą publiczność. Przez cały rok nasze drzwi były także otwarte dla każdego, kto do swojej inicjatywy i energii dołożyć chciał nieco dodatkowych kompetencji i doradztwa, aby przekuć je w wartościowe działania na polu społecznym. Pod koniec roku, własnym nakładem przeprowadziliśmy także szkolenie dla członków komisji konkursowych, oceniających wnioski w otwartych konkursach ofert w Opolu.
ROZWIJAMY WOLONTARIAT
Kolejnym obszarem naszej działalności jest oczywiście ISKRA Opolski Wolontariat. Tutaj warto dodać, że zaangażowanie w wolontariat to bardzo istotna część działań Fundacji, ponieważ spełniamy w ten sposób jeden z najważniejszych celów Geko, czyli wsparcie organizacji pozarządowych. Jednocześnie oznacza to, że adresatami naszych działań są także osoby niezwiązane bezpośrednio z NGO, dla których jednak inicjatywy wolontariackie są istotne. Staramy się propagować myśl, że wolontariat powinien być naturalnym elementem życia każdego członka społeczeństwa, będąc jednocześnie wyrazem solidarności i odpowiedzialności za wspólne dobro.
W 2023 roku kontynuowaliśmy prowadzenie miejskiego centrum wolontariatu w Opolu, pobudzaliśmy do działania partnerstwo organizacji i instytucji, które stanowi główną oś naszych wysiłków, współorganizowaliśmy wreszcie coroczną galę wolontariatu i kolejną edycję Festiwalu wolontariatu i inicjatyw społecznych “Impuls”. Co więcej, postawiliśmy krok naprzód w relacji z koordynatorami wolontariatu w organizacjach i instytucjach, powołując wyróżnienie „Koordynator z Iskrą” oraz rozstrzygając konkurs na najlepszą ofertę wolontariatu dla opolskich wolontariuszy. Partycypowaliśmy także w nagrodzeniu wolontariuszy, którzy wzięli udział w konkursie na wolontariusza roku 2023 im. Danuty Sokołowskiej. Wierzymy, że te doświadczenia już teraz pozwoliły nam na wejście na kolejny, wyższy poziom wzajemnego zaufania z samorządem miasta.
No i jeszcze jedna bomba – we wrześniu 2023 roku światło dzienne ujrzał impakt.org.pl, czyli zrealizowany we współpracy z Fundacją Wypłyń na Głębię i dzięki finansowaniu ze strony Narodowego Instytutu Wolności, portal e-learningowy dotyczący wolontariatu. Wygląda na to, że to jedyna taka platforma w Polsce! Zawiera niemal 100 różnorodnych lekcji wideo poukładanych w spersonalizowane ścieżki edukacyjne, dopasowane do potrzeb wolontariuszy w różnym wieku i w różnych sytuacjach życiowych. Osobna część platformy skierowana jest natomiast do koordynatorów wolontariatu. Łącznie daje to 8 ścieżek merytorycznych – od tych przeznaczonych dla uczniów młodszych i starszych, studentów, po te skierowane do osób aktywnych zawodowo, rodziców i seniorów. W poszczególnych materiałach edukacyjnych uwzględniamy też perspektywę organizacji wolontariatu zarówno w szkole, jak w organizacjach pozarządowych oraz w jednostkach publicznych (np. instytucje kultury). Wolontariat rodzinny, aktywność w organizacjach studenckich, wolontariat międzynarodowy, e-wolontariat, wolontariat pracowniczy – wszystkie te tematy podejmujemy w przystępnej formie krótkich filmów, które można oglądać, lub tylko słuchać. Korzystając z wiedzy i doświadczenia dziesiątków specjalistów, skompletowaliśmy źródło wszechstronnej wiedzy na temat wolontariatu, nie pomijając też takich kwestii jak zapobieganie wypaleniu czy wykorzystanie nieodpłatnej pracy na rzecz innych jako elementów szeroko pojętej profilaktyki. Impakt stawia teraz przed nami pytania o to, jak będzie się rozwijał dalej, a my chętnie z nim o tym porozmawiamy.
PODKREŚLAMY WAGĘ EDUKACJI
A skoro przy edukacji… Mimo że nie należy ona do głównego obszaru naszych działań, strategiczna już teraz współpraca z Fundacją Rozwoju Edukacji Empatycznej FREE, pozostaje w obszarze naszego bezpośredniego zainteresowania. Zrealizowaliśmy wspólne wojewódzkie zadanie publiczne, obejmujące organizację wyjazdowych zajęć zarówno dla wychowanków FREE, jak i dzieci objętych innymi formami edukacji domowej. Wraz z zespołem również wzięliśmy udział w jednym z wyjazdów, organizując wartościowy czas uwzględniający potrzeby rodzinne oraz wspólną refleksję strategiczną nad tym, jak na co dzień realizujemy swoją działalność społeczną. Co jednak ważniejsze, mogliśmy uczestniczyć w zakończeniu wieloletniego projektu przebudowy budynku, z którego korzysta na swoje szkolne potrzeby Fundacja FREE. Jako pomysłodawcy całego zamieszania czuliśmy się współodpowiedzialni za sukces tego zadania i ten sukces przyszedł, wypracowany głównie ciężką pracą zarządu FREE i pewnym dodatkiem naszego wsparcia. Obszar edukacji to też rozpoczęty proces formalizowania się środowiska związanego z edukacją domową na Opolszczyźnie – wspólnie z Opolską Kooperatywą Edukacji Domowej postawiliśmy pierwsze kroki w tym kierunku. Liczymy, że efekty przyjdą już w tym roku.
ZAPRASZAMY DO PARTYCYPACJI
Aktywny wpływ na rozwój środowiska, w którym poruszają się opolscy społecznicy, to nie tylko budowanie zasobów do pracy wolontarystycznej, ale także podnoszenie społecznej świadomości tego, jak ważne jest dla zdrowego społeczeństwa, ciągłe podejmowanie oddolnych inicjatyw w imię wspólnego dobra. Stąd w naszej działalności ważną rolę pełni obszar budowania proaktywnych postaw i zdolności do inicjowania dialogu społecznego, a także szeroko pojętej partycypacji społecznej.
Oprócz projektów własnych, w tym obszarze zaznaczyły się też przykłady bardzo owocnej współpracy z innymi organizacjami. Wśród nich chcielibyśmy wymienić Fundację Dom Pokoju z Wrocławia (z którą współpracowaliśmy przy spotkaniach dialogowych, spacerze przybliżającym aspekty tożsamościowe w lokalnym społeczeństwie, czy wreszcie udział w podcaście), Instytut Demokracji Bezpośredniej z Warszawy (zorganizowaliśmy warsztaty z zakresu form, w jakich może się realizować współdecydowanie obywateli o lokalnej polityce) czy Fundacja na rzecz Studiów Europejskich z Wrocławia (która pomogła nam w przygotowaniu procesu konsultacyjnego w trakcie prac nad uwagami do rocznego programu współpracy Opola z organizacjami pozarządowymi).
Natomiast w formie projektowej nasze działania skoncentrowane były w tym obszarze wokół dwóch projektów – “Różnorodni w dialogu 2023” oraz “Mamy prawo mieć prawa”. Przy pierwszym z wymienionych zadań kolejny raz formalnie złożyliśmy trójstronną ofertę wspólną, na poziomie samorządowym. Cieszymy się też, że pomimo różnych celów i sposobów działania, rok po roku, udaje nam się znaleźć wspólne kierunki z Fundacją Laboratorium Zmiany i Stowarzyszeniem Tęczowe Opole. Nasz zakres pracy objął organizację konferencji na temat pojęcia zrównoważonego rozwoju. Drugi projekt stawiał przede wszystkim na przetestowanie kilku metod partycypacyjnych w różnych grupach docelowych w Opolu. Zorganizowaliśmy warsztaty dla przeszło setki opolskich licealistów z zakresu budżetu obywatelskiego, prowadziliśmy konsultacje programu współpracy miasta z NGO przy wykorzystaniu elementów metodyki panelu obywatelskiego czy wreszcie przeprowadziliśmy konferencję nt. pojęcia praw człowieka oraz cykl spotkań dyskusyjnych. Z perspektywy czasu widzimy, że udało nam się pobudzić do refleksji i przynajmniej część z poruszanych wątków powraca w nieco pogłębionych pytaniach i rozważaniach.
PAMIĘTAMY O ŚRODOWISKU
Od początku swojej działalności pewnym naszym dodatkowym celem – który chcemy realizować de facto przy okazji wszystkiego co robimy – jest przypominanie o potrzebie dbałości o środowisko naturalne. Czasem spotykamy się z wątpliwościami dotyczącymi tego, czy jesteśmy organizacją zajmującą się merytorycznym wsparciem NGO czy jednak „prośrodowiskową”. Naprawdę uważamy, że nic nie stoi na przeszkodzie, aby te działania się przenikały. Ostatecznie też, każdy może mieć swoje hobby, a naszym hobby, ale także miejscem odpoczynku i inspiracji, jest otaczająca nas natura.
Nasza działalność w tym obszarze od początku postępowała dwutorowo – z jednej strony staramy się edukować poprzez osobiste doświadczenie bliskości przyrody, a z drugiej strony – namawiać Was do czynnego włączania się w inicjatywy, które mają szansę małymi krokami zmieniać coś na lepsze. Podobnie było w ubiegłym roku, kiedy swoim starym zwyczajem zorganizowaliśmy sprzątanie świata – tym razem na terenie kąpieliska Bolko. Statystyka tego wydarzenia jest jednocześnie ilustracją zaangażowania ok. 25 sprzątających, ale także ciągłej bezmyślności wielu ludzi śmiecących wokół siebie. Przeszło 30 worków odpadów mówi samo za siebie. Aby w kolejnych latach sprzątania było choćby odrobinę mniej, we współpracy z Fundacją Do Dzieła i finansowaniu ze strony UM Opola, przeprowadziliśmy warsztaty, których celem było wydłużanie cyklu życia produktów, z których korzystamy. Jednak kluczowym projektem w ubiegłym roku był z pewnością: „Poznaj opolską przyrodę”, w który, z zapałem, zaangażowali się nasi Partnerzy: Nadleśnictwo Opole, Opolskie Towarzystwo Przyrodnicze, Ośrodek Leczenia i Rehabilitacji Dzikich Zwierząt „Avi” oraz Klub Ojca w Opolu. Projekt, który został sfinansowany przez Samorząd Województwa Opolskiego miał bardzo różnorodny program, a ten przyczynił się z pewnością do sukcesu frekwencyjnego. Wręcz anegdotycznym przykładem stała się obecność setki ludzi w deszczową noc, w lesie podczas jednego z naszych wydarzeń. Łącznie w 7 spotkaniach wzięło udział przeszło 300 osób. Program obejmował: warsztaty dendrologiczne i naukę rozpoznawania gatunków, spacer z przewodnikiem w Lipnie – w arboretum i jego okolicach. Były także warsztaty dla dzieci przedszkolnych czy nocne spotkanie w lesie z udziałem żywych zwierząt (w tym sów) oraz wykładami entomologa, przyrodnika i leśnika. Odbyliśmy spacer ornitologiczny, a także zaprosiliśmy urzędników i służby mundurowe z okolicznych gmin na szkolenie z zakresu inwazyjnych gatunków obcych i postępowania z dzikimi zwierzętami. Na koniec wspomnimy jeszcze warsztaty z zakresu bushcraftu, podczas których pary rodzic-dziecko uczyły się odpowiedzialnie korzystać z bezpośredniej bliskości lasu. Dziś możecie zobaczyć parominutowy film, którym podsumowaliśmy ten projekt (dostępny tutaj: link).
POSZUKUJEMY ŚCIEŻEK ROZWOJU
Dla organizacji wciąż próbującej dogonić własne ambicje, pewnym znanym ryzykiem jest zbyt szybkie łapanie zbyt wielu srok za ogon i zapominanie o solidnych fundamentach instytucjonalnych. My staramy się o tym pamiętać. Już dziś portfel naszych działań jest na tyle szeroki, że wymaga uważnego kierowania i wykorzystania narzędzi poprawiających efektywność wykonywanej pracy. Podejmujemy w tym obszarze działania małe i duże. Tym małym, w ostatnim czasie, było pogłębienie elektronizacji kwestii administracyjnych i komunikacyjnych w Fundacji, z wykorzystaniem finansowania ze strony Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego. Nasze repozytorium danych zawiera obecnie wszystkie dokumenty księgowe, komunikacja z biurem rachunkowym przebiega elektronicznie, a postępy realizacji projektów obserwujemy w aplikacji 2do2. Wypracowaliśmy model obiegu dokumentów szyty na miarę nowoczesnej organizacji pozarządowej i dzielimy się nim z innymi. Również dostawca ww. aplikacji uwzględniał w 2023 roku nasze wskazówki i potrzeby podczas planowania rozbudowy funkcjonalnej dostarczanych narzędzi informatycznych. Spotkania i wydarzenia zdalne wspieramy Zoomem, podstawowe prace graficzne realizujemy w Canvie Pro, a te bardziej zaawansowanie w Adobe Creative Cloud. Na co dzień komunikujemy się z wykorzystaniem Slacka Pro z podpiętymi wtyczkami, takimi jak np. Workast, który pozwala nam na sprawną komunikację zadaniową tam, gdzie jest nam to potrzebne, aby w gorących okresach nie przegapić niczego istotnego.
Wciąż się tego uczymy, jednak liczymy, że niektóre z praktyk, które już wdrożyliśmy mogą być aplikowalne także dla innych organizacji. Warto tu dodać, że zawsze można się z nami umówić i o tym pogadać. Wszystko to jednak jest dodatkiem do największego impulsu rozwojowego, na jaki zapracowaliśmy w ostatnich latach. Jesienią rozpoczęliśmy projekt „Profesjonalizacja Fundacji Geko”, realizowany w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich, czyli popularnego PROO 1a. Nie była to nasza pierwsza próba sięgnięcia po takie dofinansowanie, jednak szczęśliwie zaczęliśmy działać. Pracujemy nad strategią rozwoju, rozszerzyliśmy zespół uruchamiając 2 miejsca stażowe, doposażyliśmy biuro i ubieramy je w nowe procedury, wspieramy politykę BYOD (Bring Your Own Device – weź do pracy swoje własne urządzenie), zaktualizowaliśmy politykę rachunkowości, przygotowaliśmy deklarację dostępności, robimy przegląd swoich procedur RODO oraz wprowadziliśmy dodatkowy proces z obszarze finansów w postaci budżetowania całościowego. Za nami pierwsze działanie odpłatne, a przed nami poważny plan dotyczący uruchamiania źródeł samodzielnego finansowania swojej pracy. Uporządkowaliśmy procesy doradztwa dla organizacji. Jednak najwięcej uwagi poświęciliśmy temu, jak jesteśmy postrzegani przez nasze otoczenie, czy nasza promocja jest skuteczna i co możemy zrobić, aby nasza działalność była bardziej zrozumiała i przejrzysta. Efekty tych prac będą widoczne w kolejnych odsłonach w najbliższym czasie.
Ale działania rozwojowe to także ciągła otwartość na nowe pomysły i czerpanie doświadczenia od osób i organizacji, które samodzielnie już je zdobyły w dotychczasowych działaniach. W związku z tym z zaciekawieniem weszliśmy we współpracę z Klubem Przyjaciół Potsdamu w Opolu, który pozwolił nam skonkretyzować niedookreślone wcześniej plany rozszerzenia współpracy zagranicznej. Realizując wspólny projekt i kontakty nawiązane już w 2022 roku, zorganizowaliśmy wizytę w Poczdamie, podczas której mieliśmy okazję nie tylko osobiście poznać zespół Berlin-Brandenburgische Auslandsgesellschaft, ale także nawiązać kontakt z Arbeiterwohlfahrt – stowarzyszeniem okręgowym AWO, które okazało się źródłem cennej wiedzy w obszarze wolontariatu i polityki społecznej, co już teraz jest przyczynkiem do kolejnych działań, z organizacją wizyty studyjnej na czele.
Co równie ważne, pod koniec 2023 roku nasza organizacja dołączyła oficjalnie do Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych i zaczynamy w ramach tego członkostwa krajową współpracę, by jeszcze lepiej reprezentować i wspierać lokalne NGO.
PODSUMOWANIE
Za nami bardzo dynamiczny rok, pełen wydarzeń i otwartych kierunków działania. Za nami 7 projektów dotacyjnych realizowanych dla Miasta Opola, 4 projekty dla województwa opolskiego, samodzielnie realizowaliśmy 2 duże projekty ze wsparciem Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego i aktywnie wspieraliśmy trzeci. Realizowaliśmy także działania własne, wpisujące się w nasze założenia statutowe. Czy rok 2024 będzie spokojniejszy? Kto wie? Na pewno będzie okazją, aby pokazać, że jesteśmy w stanie uzyskiwać synergię pomiędzy wymienionymi wyżej obszarami tematycznymi. Liczymy, że dzięki temu będziemy mogli powiedzieć, że istotnie wpływamy na rzeczywistość miasta i regionu.
Z całego serca,
Zespół Fundacji Geko im. Moniki Mnich
Projekt Profesjonalizacja Fundacji Geko jest projektem realizowanym przez Fundację Geko im. Moniki Mnich finansowanym przez Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego ze środków Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018–2030 PROO.
